10 tips om arbeidsongevallen te voorkomen

Hoewel er een dalende trend is in het aantal arbeidsongevallen liggen de cijfers nog steeds duizelingwekkend hoog. Bij elk arbeidsongeval komen immers zgn. harde en zachte kosten kijken. Harde kosten zijn de kosten die gepaard gaan met de juridische afwikkeling achteraf, schadevergoedingen, schade aan gebouwen of voertuigen, downtime, vervanging van de werknemer, … De zachte kosten zijn de impact op de werksfeer en het bedrijfsimago.

Redenen genoeg om alles in het werk te stellen om de kans op arbeidsongevallen tot een minimum te beperken dus. Hieronder vind je 10 waardevolle tips die je hierbij kunnen helpen.

Moedig een veilige en gezonde werkhouding aan

In ondernemingen die een cultuur van veiligheid en verantwoordelijkheidszin bewerkstelligen is de kans op ongevallen beduidend lager. Het gaat niet alleen om de veiligheid van je collega's, maar ook over die van jezélf als werknemer. Een gezonde werkhouding houdt dus ook in dat je de werkzaamheden op een verantwoorde manier uitvoert, zodat je het risico op lichamelijke letsels of klachten tot een absoluut minimum beperkt.

Kijk er ook op toe dat de werkplaats er steeds netjes bij ligt, in die mate dat er zich geen ongelukken kunnen voordoen als gevolg van nalatigheid of nonchalance.

Beveilig het machinepark

Vrijwel elk productiebedrijf maakt gebruik van machines en robots. Kijk erop dat alle machines voldoende zijn beveiligd en afgeschermd. Zeker machines die een potentieel veiligheidsrisico met zich meebrengen, bv zaag- en snijmachines of installaties waarbij extreme hitte vrijkomt. Het afschermen van machines werkt overigens in beide richtingen; niet alleen bescherm je de omgeving, de kans dat machines schade oplopen is hierdoor ook erg beperkt.

Machines beveiligen kan je onder andere door het aanbrengen van veiligheidsroosters. Hiervoor kan je beroep doen op flexibele machineafscherming, vervaardigd uit een met glasvezels verstevigd polymeer. Het zorgt ervoor mensen niet in de buurt van de machine terechtkomen als ze struikelen of even onoplettend zijn. Bevinden er zich ook heftrucks in de buurt, dan kan je roosters met aanrijdbeveiliging installeren rond machines.

Laat je voertuigen controleren

Voor voertuigen als vrachtwagens en bestelwagens is het verplicht om jaarlijks naar de keuring te gaan. Er zijn evenwel voertuigen waarbij het wettelijk verplicht is om die driemaandelijks te laten controleren. Dit is bijvoorbeeld van toepassing op mobiele kranen, torenkranen, hoogwerkers, materiaalliften, …

Iets wat vaak over het hoofd wordt gezien is de controle van heftrucks. Het zijn uitgerekend vorkliften die dicht in de buurt van mensen terechtkomen en een groot aandeel hebben in ongelukken op de werkvloer! Het is aangewezen om de heftrucks op regelmatige basis te laten controleren, en een dagelijks een check-up uit te voeren of alle functionaliteiten naar behoren werken.

Voer een snelheidsbeperking voor heftrucks in

Spreek een maximumsnelheid af met de heftruckchauffeurs. Een aangepaste snelheid verlaagt de kans op ongevallen, zeker op plaatsen waar zich ook veel voetgangers bevinden.

Hoewel afspraken rond snelheid een goeie zaak zijn, heb je dit niet onder controle. Daarom is een fysieke afbakening waardoor chauffeurs niet aan hoge snelheid kunnen rijden veel effectiever.

Trek lessen uit ongevallen

Doet zich een arbeidsongeval voor, ga dan zorgvuldig na hoe dit kon gebeuren, en hoe je ervoor kan zorgen dat dit zich nooit meer voordoet. Kan de zone of machine waar het ongeval zich voordeed extra beveiligd worden, is er voldoende signalisatie aanwezig, zijn werknemers zich bewust van mogelijke risico’s, zijn er nog plaatsen binnen het bedrijf waar dit zich kan voordoen, …?

Ongevallen volledig uitsluiten is niet altijd mogelijk, maar voorkomen dat ze zich een tweede keer voordoen is wel het minste wat je hoort te doen. Ga na of het risico aan de bron kan worden aangepakt. Is dit niet het geval, neem dan technische, organisatorische of algemene maatregelen om het risico tot een minimum te beperken.

Maak werk van een preventiedienst

Beschikt jouw bedrijf over meer dan 20 werknemers, dan is het aanstellen van een preventieadviseur of -medewerker wettelijk verplicht. Heb je minder dan 20 profielen in dienst, dan kan je de functie van preventieadviseur zelf waarnemen.

Als preventiemedewerker beschik je over een takenpakket die bestaat uit o.a.:

• Het samenstellen van een risicoanalyse: hierbij ga je na waar potentiële gevaren op de loer liggen, gaande van veiligheids- tot gezondheidsrisico’s. Ook psychosociale belasting hoort hierbij: pesten, grensoverschrijdend gedrag of zelfs geweld.
• Het verlenen van advies op het gebied van werken met gevaarlijke stoffen, het veilig bedienen van machines en installaties, werk- en veiligheidskledij, en opleidingen.
• Het bijhouden van administratie: een preventieplan opstellen, maandverslagen, jaarverslagen, en indien het om een bedrijf van minstens 50 werknemers gaat: de ondersteuning van een comité voor preventie en bescherming op het werk.

Daarnaast neem de preventieadviseur de volgende taken voor zijn rekening: het opstellen van interne noodprocedures specifiek voor het bedrijf, de organisatie van EHBO, en het medisch toezicht voor de arbeidsgeneesheer.

Sensibiliseer je personeel over veiligheid

Het bewustmaken van je werknemers over de gevaren en risico’s hangt niet enkel af van het uithangen van affiches en signalisatie op de werkplaats. Beter is om aanvullend iedereen actief te betrekken bij de veiligheid en gezondheid op de werkvloer. Het kan om die reden geen kwaad om op regelmatige basis een presentatie over veiligheid op de werkvloer te organiseren.

Wat je als preventie-adviseur ook kan toepassen zijn vrijblijvende steekproeven. Je begeeft je op de werkvloer en legt één of meerdere werknemers een mogelijke situatie voor, met daarbij de vraag hoe zij die zouden aanpakken. Niet alleen houdt dit de geesten scherp, het zet werknemers aan om proactief een situatie in te schatten, wat op een cruciale momenten levens kan redden!

Voorzie beschermingsmiddelen en voorzorgsmaatregelen waar van toepassing

Voor industrieën die chemische producten verwerken, of bij werkzaamheden waarbij heel wat stof vrijkomt, is het verplicht om persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) ter beschikking te stellen. Dit kan gaan van oordopjes en mondkapjes tot gasmaskers en speciale pakken.

Niet alleen de uitrusting van werknemers hoort hierbij, ook het gebouw waarin de werkzaamheden plaatsvinden voorzie je van de nodige beschermingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn brandbestrijdingsmiddelen, rookmelders, oog- of gezichtsdouches, nooddekens, … Kijk erop toe dat de beschermingsmiddelen voldoen aan de wettelijke vereisten, en laat die op regelmatige basis inspecteren. Stel dat er zich iets ernstig voordoet, dan wil je op deze toepassingen kunnen rekenen.

Zorg voor een degelijke opleiding van (nieuwe) werknemers

Mensen die nieuw zijn in het bedrijf zijn het meest kwetsbaar voor arbeidsongevallen. Vandaar is het erg belangrijk om deze groep voldoende op te leiden en te begeleiden tijdens de eerste weken of maanden - naargelang het type arbeid.

Heftruckchauffeurs moeten sowieso het bewijs van een opleiding kunnen voorleggen, en het is aangewezen om op regelmatige basis een nieuwe of aangepaste cursus te voorzien. Hierbij leert de vorkliftchauffeur niet alleen hoe hij zijn taak op een veilige manier kan uitvoeren, idealiter raakt hij ook vertrouwd met de technische aspecten van zijn voertuig. Aan de hand van die kennis kan de chauffeur zijn voertuig op dagelijkse basis controleren vooraleer hij aan de slag gaat.

Zorg voor een scheiding tussen voetgangers en voertuigen

Tot op vandaag gebeuren doen er zich nog steeds veel ongevallen voor waarbij heftrucks zijn betrokken. Het kan om die reden niet genoeg benadrukt worden dat een verkeersplan een absolute noodzaak is.

Het basisidee van een verkeersplan is dat voertuigens, zoals heftrucks, niet in de buurt (kunnen) komen van voetgangers, en omgekeerd - in de mate van het mogelijke. Heldere afspraken en een duidelijke vloermarkering kunnen hierbij helpen, maar om resoluut voor een veilige werkomgeving te gaan opteer je voor fysieke afbakeningen. Deze vind je in de vorm van kunststof aanrijdbeveiliging, veiligheidshekken, en beschermpalen. Signalisatie en grondmarkering kunnen dan wel manifest aanwezig zijn, het laat nog steeds ruimte voor willekeur. Fysieke afbakeningen bieden wat dat betreft meer garanties naar opvolging van de veiligheidsvoorschriften toe.

Bovendien zorgt aanrijbeveiliging ervoor dat, in het geval er zich alsnog een ongeluk voordoet, de schade beperkt blijft of minstens erger voorkomt.

Voorkom valpartijen en struikelingen

Naarmate de omvang of het type bedrijf zit het gevaar in hoogtes, dieptes en de ondergrond. In het geval van een boorplatform of olieraffinaderij heb je tal van ladders en platformen. De kans dat iemand een ongelukkige val maakt is in dergelijke constructies veel groter dan in bedrijven waar vrijwel alles op de begane grond plaatsvindt. Om te voorkomen dat werknemers door een onoplettendheid een diepe val maken, kan je bv kooiladders voorzien van veiligheidspoortjes. Valbeveiliging vervaardigd uit kunststof heeft het voordeel dat ze resistent zijn tegen vele chemische agentia en weersomstandigheden.

Stel dat in je bedrijf mezzanines of tussenverdiepingen aanwezig zijn, loopbruggen, of dat er op hoogtes wordt gewerkt, dan voorzie je elk van deze constructies van de nodige veiligheidshekken. Een voorbeeld hiervan is de HD Mezza, een veiligheidshek uit kunststof met onderaan een extra veiligheidsplint. Op die manier kunnen werknemers niet onder de hekken door uitschuiven, en kunnen er geen voorwerpen naar beneden rollen of glijden.

Vinden de activiteiten plaats op een vochtige of gladde ondergrond, of is het bedrijfsproces van die aard dat er zich constant stof op de vloer bevindt, dan beperk je de kans op glijpartijen door het aanbrengen van antislip-toepassingen. Dit kan onder de vorm van antislip-matten voor de grond, of door middel van antislip-treden op trappen.

Op zoek naar een partner die jou kan bijstaan bij het maximaliseren van de veiligheid op de werkvloer? Neem zeker contact met ons op. Als wereldspeler gespecialiseerd in aanrijdbeveiliging en andere beschermingstoepassingen kunnen we bijstaan in de keuze en plaatsing van deze producten.