Risicoanalyse voor een magazijn met heftrucks

28 juni 2018 risicoanalyse Risico Inventarisatie & Evaluatie RI&E veiligheid Preventie preventieadviseur heftruckongevallen
  • Risico analyse magazijn met heftrucks

De arbeidsplaats beveiligen begint bij het analyseren van de mogelijke risico's. Eens je weet welke ongelukken zich kunnen voordoen, kan je als preventieadviseur maatregelen voorstellen onder de vorm van een verkeersplan. Voorafgaand aan een verkeersplan stel je dus eerst een risicoanalyse op, die alle mogelijke ongevallen in kaart brengt. Een risicoanalyse, of Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E), is niet iets dat je er even bijneemt op een verloren vrijdagnamiddag. Het vraagt toewijding, verantwoordelijkheidszin en visie.

Zelf toe aan een risicoanalyse? Dan helpen we je graag op weg met de onderstaande tips en uitleg!

Leren analyseren

First things first: om risico's te analyseren kies je in eerste instantie voor een doelgerichte methode. Er zijn verschillende methodes die je kan toepassen. De ene onderzoeksmethode is al meer van toepassing dan de andere, naargelang de sector waarin je actief bent. Elke sector heeft zijn bijzonderheden, waardoor er geen kant-en-klare risicoanalyse of onderzoeksmethode bestaat. Beter beschouw je deze methodes als een algemene leidraad die je invult en uitbreidt met de eigenheden van het bedrijf in kwestie.

Hieronder vind je drie courante onderzoeksmethoden die toepasbaar zijn op werkplaatsen met heftrucks en machines.

De what if methode

Het woord zegt het zelf: wat als?

  • Wat als een heftruck onverwacht moet remmen of uitwijken op plaats X of Y?
  • Wat als een vorkheftruck kantelt?
  • Wat als heftruckbestuurder een inschattingsfout maakt op plaats X of Y?
  • Wat als er tijdens het opladen een storing is in de werking van de vorklift?
  • Wat als een werknemer zich onverwacht op een risicogebied begeeft?
  • Wat als een heftruck zijn lading verliest tijdens een manoeuvre?

Dit is m.a.w. een brainstormsessie waarmee je met een team van medewerkers snel kan nagaan wat de mogelijke risico's zijn op de werkvloer. Dit team kan bestaan uit heftruckchauffeurs, personen die betrokken zijn in het logistiek proces, en werknemers die nauw in contact komen met heftrucks (zonder daarom bestuurder te zijn). Deze methode vraagt niet veel voorbereiding, maar is om die reden ook weinig structureel. Om er toch een zekere structuur in te brengen, kan je het logistiek proces onderverdelen in de verschillende stappen. Vervolgens pas je de what if methode toe op elk van deze stappen.

Op deze manier kan je al een globaal beeld scheppen van welke types bescherming er nodig zijn in de fabriek. Mensen met ervaring zullen gauw kunnen aanwijzen waar men o.a. kunststof aanrijdbeveiliging of kolombescherming moet aanbrengen.

De visgraatmethode

De visgraatmethode, met een duur woord het Ishikawa-diagram genoemd, sluit aan op de wat als-aanpak. Concreet komt het erop neer dat je elk genoemd risico tijdens een brainstormsessie zorgvuldig analyseert. In plaats van enkel de mogelijke risico's en algemene veiligheidsmaatregelen te formuleren, ga je deze trapsgewijs fileren. Zo krijg je een diagram voor elk risico, met telkens hun factoren en hoe je die kan beïnvloeden. Schematisch ziet dit er uit als een visgraat, met het risico als de "kop".

Kortom, met de visgraatmethode breken we elk risico op in verschillende factoren, en vervolgens elke factor in subfactoren (die de bovenliggende factor beïnvloeden):

  • Identificatie: wat houdt het risico precies in?
  • Factoren: welke factoren zijn er in het spel? In een industriële omgeving gaat dit veelal om mensen, omgeving, materiaal en handelswijzen.
  • Invloed: op welke manier kan je elk van deze factoren beïnvloeden, om zo de risico's te verlagen?

Toegepast in een magazijn met heftruckverkeer zou één van de risico's er als volgt kunnen uitzien:

  • IDENTIFICATIE: een heftruck kan een werknemer aanrijden in een risicozone.
    • FACTOREN:
      • Omgeving:
        • Gevarenzones en rijstroken zijn niet afgeschermd met veiligheidshekken en -poorten. Er is dus geen fysieke begrenzing.
          • Het gebrek aan fysieke afbakeningen zorgt ervoor dat werknemers niet altijd alert zijn voor gevarenzones binnen de loods.
          • Werknemers wel bewust van de situatie nemen alsnog risico's onder tijdsdruk, en negeren hierbij visuele signalisatie.
          • Veiligheidshekkens kunnen het risico gevoelig verlagen.
        • Geen aanrijbeveiliging aanwezig.
          • Hierdoor komt de heftruck mogelijk in een zone terecht waar voetgangers komen.
          • Aanrijdbeveiliging kan een buffer vormen tegen stuurfouten.
        • Gebrekkige signalisatie en te weinig vloermarkeringen
          • Voetgangers houden geen rekening met heftruckverkeer.
          • Heftruckchauffeurs houden geen rekening met de kans dat er een voetganger zich in een bepaalde zone kan begeven.
          • Duidelijke markeringstape zorgt ervoor dat werknemers visueel bewust worden gemaakt van gevarenzones en rijstroken.
      • Voertuigen:
        • Slecht onderhouden voertuigen zorgen voor een verlaagde veiligheid in het magazijn.
        • Er gebeurt geen controle van de voornaamste functionaliteiten van het voertuig (zoals de remmen, de vorklift, waarschuwingsmechanismen).
        • De vorkheftrucks zijn van leeftijd en ondervinden de tand des tijds door intensief gebruik. Ook voldoet hun technologie niet langer aan de hedendaagse veiligheidsvoorschriften.
      • Mensen:
        • De bestuurder is niet of gebrekkig opgeleid.
        • De heftruckchauffeur maakt een inschattingsfout of stuurfout.
        • De chauffeur is gestresseerd door tijdsdruk, een inefficiënte handelswijze of omwille van persoonlijke redenen.
        • Voetgangers zijn zich niet bewust van gevarenzones en rijstroken, of zijn niet geïnformeerd.
      • Procedures of handelswijzen:
        • Onaangepaste laadmethodes. De manier van ballast opladen is niet in overeenstemming met het type voertuig of de uitrusting ervan.
        • Te hoge werklast. Onder tijdsdruk laden de werknemers meer op dan wat toelaatbaar is binnen de veiligheidsgrenzen.

Hieronder vind je bovenstaand voorbeeld toegepast in een visgraat-diagram:

Risico-analyse met visgraatdiagram

De Kinney-methode

De Kinney-methode richt zich op het klasseren en rangschikken van risico's - ervan uitgaand dat deze reeds in kaart zijn gebracht. De grootste risico's krijgen prioriteit bij het nemen van maatregelen om de veiligheid te verhogen.

Om de omvang van het risico te bepalen, vermenigvuldig je de waarde van drie factoren:

waarschijnlijkheid x blootstelling x gevolg.

Elk van deze drie factoren heeft een reeks van waarden, telkens van licht naar zwaar. Elke waarde heeft zijn eigen getal. Lichte waarden hebben kleine getallen, zware waarden hebben grote getallen.

Kom je bij de toepassing van bovenstaande formule bv een getal uit rond de 20, dan is er sprake van een risico dat aandacht vereist. Bedraagt het resultaat echter meer dan bv 200, dan zit je met een ernstig veiligheidsrisico, en neem je best zo snel mogelijk veiligheidsmaatregelen.

Als illustratie nemen we opnieuw het risico op een aanrijding van een voetganger door een heftruck. We gaan ervan uit dat er in een druk magazijn niets van afschermingsmateriaal en markering is aangebracht.

Waarschijnlijkheid (1 -› 10):

  • het gaat om een distributiecentrum waar behoorlijk wat heftruckverkeer is, een logistiek kluwen zeg maar. De kans op een confrontatie met een voetganger is dus reëel.
  • Beoordeling: 6 ("goed mogelijk")

Blootstelling (0,5 -› 10):

  • Het verkeer is niet gescheiden. Voetgangers en heftrucks komen dus soms in elkaars vaarwater terecht.
  • Beoordeling: 3 ("af en toe")

Gevolg (1 -› 40):

  • Een voetganger die betrokken raakt in een ongeval met een heftruck kan zware en blijvende verwondingen oplopen, in het slechtste geval met een langdurige of definitieve arbeidsongeschiktheid tot gevolg.
  • Beoordeling: 7 ("ernstig")


Resultaat: 3 x 10 x 7 = 210

Hier is dus sprake van een manifest veiligheidsrisico op de werkplaats. Voetgangers kruisen af en toe het heftruckverkeer, waardoor de kans op een accident goed mogelijk is. De gevolgen van het heftruckongeval kunnen bijzonder ernstig zijn.

In dit geval moet het management onmiddellijk voorzorgsmaatregelen nemen:

Aanrijdbescherming: tijdens het rijden en manoeuvreren kan zich een incident voordoen, met rechtstreekse of onrechtstreekse schade of letsels als gevolg. Zo kan een vorkheftruck tegen een rek aan rijden, waardoor het rek kantelt en op andere magazijn-medewerkers terechtkomt. In een dergelijk geval kan ook rekbescherming het risico drastisch verlagen.

Veiligheidshekken: dit type afscherming biedt een fysieke grens tussen heftrucks en voetgangers. Dit belet dat dat de twee verkeersstromen elkaar kruisen. Aanrijbeveiliging kan bovendien gecombineerd worden met veiligheidshekken.

Markeringstape: als aanvulling op de fysieke beschermingselementen zorgt een opvallende vloermarkering dat alles in goeie banen loopt.

Welke methode gebruik ik voor mijn risicoanalyse?

We noemen drie bekende onderzoeksmethoden, maar de waaier aan mogelijkheden is veel breder. Bovendien is niet elke methode perfect toepasbaar op eender welke situatie. Veel hangt af van de omvang en de aard van het bedrijf waarvoor de risicoanalyse wordt opgesteld.

Kleine bedrijven kunnen met een what if-analyse de veiligheid op het werk al behoorlijk optimaliseren, terwijl grotere bedrijven een meer doortastende aanpak vragen.

Ook het type goederen speelt een rol. In een hangar met gevaarlijke chemische stoffen gelden totaal andere risico's dan in een distributiecentrum voor glaswolisolatie, los van de omvang van het bedrijf.

Werp dus eerst een kritische blik op de analysemethode vooraleer de analysemethode jouw situatie bekijkt. Zo trekken sommige preventie-organisaties de Kinney-methode in twijfel, en schuiven ze hierbij concrete argumenten naar voor. Zijn deze tegenargumenten echter niet van toepassing op het bedrijf waarin je werkzaam bent, dan kan deze methode alsnog van nut zijn.

Conclusie

Vooraleer je aan de slag kan met een verkeersplan, heb je een degelijke risicoanalyse nodig. Bij risicoanalyse betrek je best de mensen van op het veld. Zij kunnen een schat aan informatie leveren over de mogelijke gevaren, en hoe deze aan te pakken.

Eens alle risico's in kaart zijn gebracht, kan je strategisch aanrijdbescherming, kolombescherming, veiligheidshekken en veiligheidspaaltjes aanbrengen. Dit maakt het verkeersplan niet alleen efficiënt, maar ook budgetvriendelijk!

Heb je een risicoanalyse of verkeersplan bij de hand, en wens je een blik op de mogelijkheden naar kunststof beschermmateriaal toe? Aarzel dan niet om vrijblijvend contact met ons op te nemen. We staan je graag bij op het gebied van veiligheid en preventie!

Recent Nieuws

Categorieën

Tags